Zakład pracy, w którym jednocześnie pracują i poruszają się zarówno ludzie, jak i maszyny, jest miejscem szczególnie narażonym na różnego rodzaju wypadki komunikacyjne. Transport wewnątrzzakładowy jest powszechny w wielu zakładach produkcyjnych i magazynach, w których odpowiednia organizacja ruchu wewnątrzzakładowego oraz właściwe oznakowanie wewnętrznych dróg ruchu jest niezbędna. Nie jest to jednak tak proste, jak mogłoby się wydawać. Komunikacja wewnątrzzakładowa odbywa się bowiem według ściśle określonych zasad i choć zasady te należy dostosować do konkretnych warunków panujących w konkretnych zakładach, istnieją wytyczne których należy trzymać się bezwzględnie. Jak wygląda organizacja ruchu wewnątrz zakładów? Jak właściwie wyglądają drogi komunikacyjne w fabrykach i magazynach? Kto jest odpowiedzialny za ich kontrolę?
Drogi komunikacyjne wewnątrz zakładów
Każde miejsce pracy musi być odpowiednio przystosowane do sprawnego poruszania się zarówno ludzi, jak i pojazdów użytkowanych na terenie zakładu. Organizacja dróg komunikacyjnych wewnątrz zakładów zaczyna się więc już na etapie projektowania miejsca pracy. W założeniu takiego projektu muszą znaleźć się osobne drogi do ruchu pojazdów oraz pieszych, co znacznie zmniejszy ryzyko wypadków transportowych.
Kontrolowanie zagrożeń związanych z transportem i komunikacją wewnątrz zakładów można podzielić na trzy główne obszary, przy czym każdy z nich zasługuje na równoważną i bezkompromisową uwagę. Pierwszym z nich będzie bezpieczne miejsce – faza, którą uwzględnia się zarówno na poziomie projektowym, jak i już w trakcie działania zakładu. Na etapie projektu rozważeniu podlegają takie kwestie jak układ miejsca pracy, a więc położenie ciągów komunikacyjnych tak, by ruch pojazdów oddzielony był od ruchu pieszego w najwyższym możliwym stopniu. W punkcie tym ważną kwestią jest też ustawienie ciągów komunikacji tak, by nie zaburzały one dynamiki pracy i były zgodne z zasadami lean management oraz wiodącym narzędziem wizualizacyjnym miejsca pracy, jakim jest zasada 5s. Drogi powinny być więc dobrze oznakowane i przygotowane do poruszania się pieszych i pojazdów szybko, sprawnie i bezpiecznie. Ważne jest też rozplanowanie ruchu na poziomie działań, a więc przystosowanie tras tak, by zagrożenia nie stwarzało na przykład cofanie pojazdów, rozłączanie i sprzęganie, załadunek czy rozładunek.
Kolejnym obszarem kontrolowania zagrożeń będzie dobór bezpiecznych pojazdów odpowiednich dla danego zakładu i koniecznych do wykonywania powierzonej im pracy. Aby zachowanie pojazdów było jak najbardziej bezpieczne dla całego środowiska zakładu, ważnym jest też to kto będzie ich używał i jakie będą jego kwalifikacje. Bezpieczny kierowca stanowi ostatni obszar zabezpieczania transportu i komunikacji wewnątrz zakładów.
Ciągi komunikacji
Ustalenia dotyczące dróg i ciągów komunikacyjnych w zakładach pracy są ustalane z góry przez przepisy BHP. Według nich pracodawca jest zobowiązany zapewnić opracowanie zasad ruchu na drogach wewnątrzzakładowych, zgodnych z przepisami prawa o ruchu drogowym. W zasadach tych wyszczególnione powinny zostać maksymalne prędkości pojazdów używanych na terenie zakładu zarówno na drogach wewnątrzzakładowych jak i w pomieszczeniach zakładu. Wykorzystując odpowiednie kolorystyczne oznakowania dróg, widoczne dla każdego pracownika powinny być elementy takie jak plan dróg, parkingi, drogi dla pieszych, skrzyżowania, strefy manewrowania oraz miejsca załadunku i rozładunku.
Istotnym elementem bezpieczeństwa na drogach komunikacyjnych w fabrykach i zakładach jest nie tylko wyznaczenie, ale i prawidłowe oznakowanie szlaków komunikacyjnych. Drogi wewnątrzzakładowe oznaczane są zgodnie z przepisami prawa o ruchu drogowym, głównie ze względu na to, iż są one w ten sposób znane większości osób i nie wymagają dodatkowego szkolenia pracowników.
Poza znakami kojarzonymi z tradycyjnego ruchu drogowego, ważne jest też oznaczenie naziemne tras poruszania się zarówno pojazdów, jak i pieszych. Odgórnie ustalone jest, że żółte linie wyznaczają ruch kołowy, a linie niebieskie oznaczają trasy dla pieszych. W przypadku gdy pojazdy i piesi dzielą drogę komunikacyjną, muszą istnieć bezpieczne odległości pomiędzy nimi. Na terenie zakładu powinno znajdować się tyle tras, by pojazdy mogły swobodnie poruszać się nimi bez konieczności opuszczania ciągów komunikacyjnych.
Do wyznaczania ciągów komunikacyjnych w magazynie nadają się specjalne taśmy. Na zdjęciu taśma naszej produkcji
Ważnym ciągiem komunikacyjnym w każdym zakładzie są tak zwane dojścia do miejsc pracy. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej nakazuje, aby do każdego stanowiska pracy było zapewnione bezpieczne i wygodne dojście, przy czym jego wysokość na całej długości nie powinna być mniejsza niż 2m. Oznacza to, iż pojazdy poruszające się pomiędzy stanowiskami pracy ludzi nie powinny zbliżać się do wspomnianych stanowisk na odległość bliższą, niż 2 metry. Jest to dość logiczne, biorąc pod uwagę fakt, że przy stanowiskach pracy takich jak taśmy produkcyjne czy stanowiska montażowe pracownik potrzebuje mieć miejsce na swobodne poruszanie się wzdłuż stanowiska i ewentualne ominiecie współpracownika bez narażania się na wypadek komunikacyjny z poruszającym się za nim pojazdem.
Drogi transportowe w magazynie
Magazyn to jeden z tych zakładów, w których kontakt człowieka z pojazdami jest wzmożony – konieczność ładowania towarów na pojazdy i ich przemieszczania jest ze względu na charakter miejsca podwyższona w stosunku do zakładów produkcyjnych. Ważnym jest więc, by zadbać tu szczególnie o odpowiednie oznakowanie tras pieszych i stref dla pojazdów kołowych. W magazynach drogi transportowe są często współdzielone z ciągami komunikacyjnymi pieszych, dlatego ważne jest zachowanie dróg w czystości, tak by żadne przedmioty nie stwarzały dodatkowego zagrożenia zarówno dla pieszych, jak i pojazdów. W magazynach ważne jest też właściwe wyznaczenie stref magazynowania rozdzielonych tak, by poruszające się pomiędzy nimi pojazdy zachowały bezpieczną odległość od towarów i nie uszkodziły ich, mając jednocześnie do nich komfortowy dostęp.
Jeśli chodzi o szerokość dróg transportowych w magazynie, pod uwagę należy wziąć zarówno rozmiar pojazdów, jak i natężenie ruchu na danych trasach. Przyjmuje się, że na trasie po której poruszają się wyłącznie pojazdy, szerokość odcinków prostych powinna być równa szerokości największego poruszającego się nią pojazdu + 60 cm – liczba ta nigdy nie powinna być mniejsza niż 120 cm. Jeśli po trasie dodatkowo poruszają się piesi, odległość ta wynosi szerokość pojazdu powiększoną o 100 cm. Wytyczne te dotyczą ruchu jednostronnego. Gdy w magazynie obowiązuje jednak ruch dwukierunkowy, minimalna szerokość drogi transportowej dla wózków widłowych bez udziału ruchu pieszych wynosi 2a + 90 cm, zaś przy jednoczesnym występowaniu środków transportowych i ruchu pieszego: 2a + 200 cm, przy czym a to szerokość pojazdu.
Zachowanie odpowiednich odległości i prędkości przez pojazdy, oraz należyte poruszanie się po zakładzie przez pracowników pieszych pozwala na maksymalne zwiększenie efektywności pracy w danym zakładzie, fabryce czy magazynie, a jednocześnie wyeliminowanie ryzyka uszkodzeń towarów oraz wypadków z udziałem pieszych i pojazdów.
Najnowsze komentarze